بودجه بندی عملیاتی

بودجه بندی عملیاتی

درایران علی رغم توسعه روزافزون وظایف وبرنامه های دولت وضرورت استقراریک سیستم اطلاعاتی موثرومفیددرمدیریت مالی سازمانهای دولتی ، حسابداری دولتی تحول ودگرگونی اساسی وقابل ملاحظه ای نداشته است وباتوجه به ارتباط مستقیم مدیریت مالی سازمانهای دولتی بابودجه مصوب سالانه دولت واهمیت کنترل بودجه ای درحسابداری دولتی ، لذاجهت هدفهای دولت دربعد اقتصادی باتوجه به مواردذیل حائز اهمیت است :

1-      ارتقاء کیفیت ارائه خدمات به مردم

2-      استفاده بهینه ازمنابع وظرفیتهای موجود

3-      فراهم آوردن زمینه های استانداردکردن خدمات دستگاههای دولتی

4-      افزایش انگیزه کارکنان ومدیران واعطای اختیارات لازم به آنان

5-      جایگزینی کنترل نتایج فعالیتها به جای کنترل مراحل انجام کار

عملیات سازمان درصورتی کارآمد واقتصادی است که به تولید کالاها ویاارائه خدمات مفید ومورد انتظار منجرشود، زیرا کارآمد ترین تولیدکننده هرمحصول که تقاضایی برای آن وجودندارد، ناگزیر ازتعطیل کارخوداست . باوجوداین ، بسیاری ازشرکتهای دولتی هنوز برمبنای اصل چگونگی انجام عملیات به جای تعیین نوع عملیات ودلایل انجام کارمی کنند .

درسازمانهای دولتی معمولا قوانین ومقررات ، استانداردهای کنترل کننده برای کارکنان محسوب میشوند ولازم است باتوجه به حرکت جدی دولت به سمت آزادسازی اقتصاد وایجادبازارهای رقابتی ، توجه به هزینه ها ونحوه تهیه بودجه وعملیاتی شدن آن هرچه بیشتر موردتوجه قرار گیرد .

دربودجه بندی عملیاتی علاوه برتفکیک اعتبارات به وظایف ، برنامه ها، فعالیتهاوطرحها ، حجم عملیات وهزینه های اجرای عملیات دولت ودستگاههای ذیربط براساس روشهای حسابداری بهای تمام شده محاسبه وتعیین می گردد . لذا ارقام پیش بینی شده دربودجه عملیاتی متکی به تجزیه وتحلیل تفصیلی برنامه ها ، فعالیتها ، عملیات وقیمت تمام شده آنان برپایه اهداف ومقاصددولت است که درآن بخشی ازهزینه های عمومی واستهلاک داراییهای سرمایه ای به واحدهای عملیاتی برنامه ها وفعالیتها تخصیص می یابد .

تدوین واجرای بودجه عملیاتی دردستگاههای دولتی مستلزم کاربرد حسابداری تعهدی ، به منظور تعیین هزینه های واقعی برنامه ها وفعالیتها ست . هماهنگی ویکنواختی طبقه بندیها ی بودجه ای وحسابداری وتطبیق آنها باترکیب سازمانی دستگاههای دولتی ازیک طرف وارتباط وظایف برنامه

ریزی ، بودجه ریزی وحسابداری دولتی ازطرف دیگر نیزازضروریات بودجه عملیاتی ایجاداطلاعات کافی برای مدیریت منابع ووجوه عمومی است .

دربودجه عملیاتی ازطبقه بندی عملیاتی جهت اعتبارات استفاده می شود . درطبقه بندی عملیاتی کالا وخدمات خریداری شده ، به جای طبقه بندی برحسب نوع وماهیت به عنوان عامل واجزای فعالیتها تلقی وطبقه بندی می گردند .

طبقه بندی عملیاتی مدارک واسنادقابل قبول وواقعی راکه ممکن است درتشخیص کارایی وسطوح مختلف مدیریت مفیدباشد ، ایجادمی کند وبیان می دارد که علت افزایش هزینه های بهای تمام شده برنامه ها افزایش حجم عملیات است یاافزایش هزینه ها برای حجم ثابت است .

گرچه طبقه بندی عملیاتی برحسب فعالیتها توجه مدیریت رابه برنامه ها وهزینه های تمام شده آنها جلب می کند ولی بایدتوجه داشت که هزینه های تمام شده همه فعالیتها به خودی خود ، ارزش واقعی آنها رانشان نمی دهد ، لذا دراکثر برنامه های دولت ، فعالیتها به عنوان واحدهای اندازه گیری عملیات به کار می روند ، زیرا دارای قابلیت انعطاف ومتناسب با ساختارهای سازمانی موجودهستند.

دوران گذار ازبودجه بندی برنامه ای به سوی بودجه بندی عملیاتی سرآغازی است برای :

1-      عبورازحسابداری نقدی به طرف حسابداری تعهدی

2-      گامی موثر ومفید درجهت شفافیت سازی هرچه بیشتر هزینه ها

3-      زمینه ای برای انجام اصلاحات ساختاری وعقلانی تر کردن نقش دولت درفعالیتهای اقتصادی